Ắc quy là một trong những bộ phận làm việc “thầm lặng” nhất trên ô tô. Chúng hoạt động một cách chăm chỉ nhất trong mọi điều kiện thời tiết, mọi lúc bất cứ khi nào chiếc xe cần. Tuy nhiên không có gì là tồn tại mãi mãi và ắc quy cũng vậy.
Trên thực tế xảy ra, phụ thuộc nhiều vào điều kiện khí hậu nơi bạn đang sống, cách bạn lái xe, độ ổn định của hệ thống sạc và rất nhiều yếu tố khác, một bình ắc quy thông thường sẽ có tuổi thọ khoảng 4 năm. Và khi nó ngừng hoạt động, thông thường không có bất kỳ dấu hiệu gì báo trước – xe của bạn sẽ không thể nổ máy được.
Trong khi ắc quy ướt không có gì thay đổi nhiều trong suốt 100 năm qua, kiểm tra chúng mỗi lần bảo dưỡng khá khó khăn. Hiện nay, ngay cả những người thợ không thể kiểm tra được các chất hoá học ở trong ắc quy. Họ chỉ kiểm tra bên ngoài cũng như dòng điện được tạo ra, chứ không thể biết được chính xác được thành phần hoá học bên trong của ắc quy đã thay đổi ra sao so với khi còn mới.
Do vậy, thời hạn trung bình để thay một ắc quy thường là 4 năm. Sau thời gian này, hãy thường xuyên kiểm tra ắc quy hơn, và hy vọng rằng những người thợ tại xưởng bảo dưỡng sẽ phát hiện ra điều gì đó trước khi quá muộn. Tuy nhiên do bản chất của các thành phần hoá học bên trong ắc quy, nó có thể có tuổi thọ được kéo dài thêm vài năm nữa, do đó điều này có phần phụ thuộc nhiều vào may mắn của bạn.
Vòng đời bình thường của ắc quy:
Khái niệm “bình thường” trên được hiểu là các điều kiện sử dụng tồn tại theo lý thuyết, nhưng có thể có các thay đổi và khó có thể áp dụng chuẩn xác trong điều kiện sử dụng thực tế. Ví dụ, một ắc quy thường có vòng đời sử dụng bình thường trong vòng khoảng 4 năm. Trong trường hợp này, “bình thường” được hiểu nghĩa lằ ắc quy đã liên tục trải qua những vòng sạc-xả triệt để, và luôn được hoạt động trọng điều kiện nhiệt độ là lý tưởng, ắc quy được kết nối với một hệ thống điện tốt và không cung cấp điện cho các thiết bị khác. Tuy nhiên trong điều kiện sử dụng thực tế, sự thay đổi về nhiệt độ, sự rung khi xe di chuyển, các chuyến đi ngắn và các hệ thống ngày càng hiện đại trong nội thất ô tô như GPS hay màn hình cảm ứng… điều này khiến cho tuổi thọ của ắc quy bị giảm đi.
Nếu như nhìn vào cấu tạo của ắc quy ướt bình thường, bạn sẽ hiểu tại sao những yếu tố trên ảnh hưởng tới tuổi thọ của ắc quy. Bên trong chiếc hộp nhựa là hàng loạt các ngăn ắc quy, được nhúng vào trong dung dịch kết hợp giữa nước cất và axit sulfuric (H2SO4), tạo ra phản ứng điện phân, khiến cho các electron đi xuyên qua các tấm ngăn. Dòng electron này về cơ bản chính là dòng điện.
Nhiều nguyên nhân có thể làm cho phản ứng hóa học trên bị gián đoạn. Sự rung lắc khi xe chạy, cùng với ắc quy không được gắn cố định có thể gây hỏng hóc những ngăn bên trong. Nhiệt độ cao cũng khiến cho các phản ứng hoá học xảy ra nhanh hơn, điều này làm giảm tuổi thọ ắc quy. Đó là lý do vì sao một số loại ắc quy được bọc cách nhiệt.
Phong cách lái xe của bạn cũng có thể làm ảnh hưởng tới các phản ứng hóa học. Khi khởi động, chiếc xe lấy đi một lượng điện lớn từ ắc quy, khiến cho ắc quy phải sạc lại. Nếu như chỉ đi một quãng đường ngắn, ắc quy sẽ không thể được sạc đầy lại như cũ. Điều này sẽ gây ra sự phân tầng axit trong ắc quy. Dung dịch điện phân bên trong ắc quy sẽ bị chia ra thành 2 phần: phần trên là axit nhẹ, trong khi phần phía dưới là axit nặng. Tầng axit nhẹ sẽ bắt đầu khiến cho các vách ngăn bị rỉ, trong khi tầng axit nặng sẽ phải làm việc vất vả hơn quy định để bù vào lượng điện đã mất. Điều này sẽ làm cho tuổi thọ ắc quy sẽ giảm đi, mặc dù nó vẫn hoạt động khi bạn đi kiểm tra định kỳ.
Các dấu hiệu:
Dấu hiệu đơn giản nhất để phát hiện một ắc quy đã “chết” đó là bạn không thể nổ máy xe được. Tuy nhiên, do ắc quy được nối liền với một hệ thống điện lớn trên xe ô tô, việc nó hết điện có thể chứng tỏ rằng các bộ phận khác đang có vấn đề, có thể bộ dao điện hỏng cũng có thể khiến cho ắc quy hết điện.
Cách tốt nhất để kiểm tra xem pin đó là sử dụng các máy kiểm tra tại các xưởng sửa chữa. Người thợ sẽ nối hai điện cực vào ắc quy, và máy sẽ cho biết tình trạng hiện tại của ắc quy và đưa ra thời gian dự đoán phải thay. Việc kiểm tra này nên được bạn thực hiện có định kỳ, chẳng hạn như khi bạn thay dầu cho xe.
Vậy làm thế nào để biết rằng ắc quy sắp hỏng mà không cần phải dùng các loại máy thử? Đầu tiên, nếu ắc quy đã hoạt động được trên 3 hoặc 4 năm, bạn hãy chuẩn bị tinh thần nó có thể hỏng bất kỳ lúc nào. Tiếp theo, hãy chú ý tới cách bạn lái xe – hãy nhớ rằng quãng đường ngắn và thời gian “đắp chiếu” xe dài có thể khiến cho ắc quy nhanh hỏng hơn. Thứ 3, hãy chú ý vào ắc quy, nếu xuất hiện các đốm rỉ và vết bẩn, điều này chứng tỏ rằng các chất trong ắc quy đang bị rò rỉ ra ngoài. Hãy kiểm tra cả các tụ của ắc quy. Nếu chúng quá bẩn, hãy làm sạch ắc quy bằng nước và pha với thuốc muối (NaHCO3). Tuy nhiên hãy nhớ phải đeo găng tay, vì trong ắc quy có axit H2SO4 có thể gây bỏng. Cuối cùng hãy ngửi thử ắc quy xem có mùi khét hoặc mùi trứng thối (sulfur) không.
Ắc quy rất đáng tin cậy và đơn giản, do đó nhiều lúc bạn sẽ quên đi nó cho tới khi ắc quy ngừng hoạt động. Hãy chú ý hơn tới ắc quy, bạn có thể giảm được nguy cơ phải dừng xe giữa đường. Mặc dù vậy, ắc quy cũng có giá để thay thế khá rẻ, đặc biệt là khi xét tới những gì nó đem lại.
Những chú ý khi mua ắc quy thay thế:
Việc thay thế ắc quy là rất đơn giản, bạn hoàn toàn có thể thực hiện ở nhà. Trên thị trường cũng có rất nhiều loại ắc quy khác nhau, được sản xuất bởi nhiều hãng khác nhau. Tuy nhiên, việc ắc quy được sản xuất bởi thương hiệu nào cũng phải xem xét 4 yếu tố: thời gian sản xuất, nhiệt độ khởi động lạnh, dung lượng và kích thước.
Thời gian sản xuất: Ắc quy thường được in thời gian sản xuất trên ở vỏ, và chúng thường được bán trong 6 tháng kể từ ngày sản xuất. Tuy nhiên, thời gian sản xuất của ắc quy thường được in dưới dạng mã, bắt đầu bằng một chữ và một dãy số. Phần chữ thể hiện tháng sản xuất – A là tháng 1, B là tháng 2 và lần lượt tăng dần, trong khi phần số thể hiện năm sản xuất.
Kích thước: Hãy chắc chắn rằng bạn mua ắc quy đúng kích thước với khoang ắc quy của xe. Tuy nhiên, đa số những nơi bán ắc quy đều phân loại chúng dựa theo loại xe và hãng sản xuất, do đó bạn không cần quá quan tâm tới các số đo kích thước cụ thể.
Nhiệt độ khởi động khi lạnh: Được viết tắt là CCA trên nhãn ắc quy, chỉ số này cho biết khả năng khởi động xe ở 0 độ F (-17 độ C), khi dầu trong máy xe đang đặc và khả năng hoạt động của các chất trong ắc quy là kém kém. Chỉ số CCA càng cao, chiếc xe càng dễ đề trong thời tiết lạnh. Tuy nhiên, Việt Nam là một nước nhiệt đới, nên bạn không cần quá quan tâm tới chỉ số này.
Dung lượng: Đây là yếu tố quan trọng nhất mà bạn cần quan tâm, nhưng lại khó tìm nhất khi mua ắc quy. Nó cho biết bạn có thể chạy xe trong bao lâu khi máy dao điện bị hỏng, đồng nghĩa với việc chỉ sử dụng nguồn điện sẵn có trong ắc quy mà không sạc lại được. Bạn hãy hỏi người bán dung lượng của ắc quy, hoặc kiểm tra kỹ trên chính vỏ hộp và thân ắc quy.
Để mua được loại ắc quy phù hợp với xe ô tô của mình, bạn có thể tham khảo tại đây. Chúng tôi cung cấp đầy đủ các loại bình ắc quy theo từng loại xe, đời xe, phục vụ tất cả các nhu cầu của quý khách hàng.